عناصر اربعه و نقش نمادین آن در خمسه ی نظامی
پایان نامه
- دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- نویسنده سمیه دانش
- استاد راهنما تراب جنگی قهرمان احمد حسنی رنجبر هرمزآبادی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1391
چکیده
عناصر اربعه ( آب، آتش ، باد ، خاک ) نقش اساسی در تاریخ زندگی و آغاز اندیشه های اسطوره ای بشر داشته و در طی قرون نقش ها ، کارکردها و نمادهای بسیاری را به ذهن انسان متبادر کرده اند . عناصر اربعه در حوزه های گوناگون فلسفی ، تاریخی ، اسطوره ای ، هنری ، ادبی و... جایگاه ویژه ای دارند؛ در حوزه ی ادبی شاعران برای آفرینش آثار ، مضامین ، تصاویر ادبی، بسیار به ویژگی ها ، نقش و نمادهای آن ها توجه داشته و از آن ها بهره جسته اند خاصه شاعران بزرگی چون حکیم نظامی گنجوی که اشعارش آکنده از مفاهیم فرهنگی و مردمی است . با توجه به اهمیّت عناصر اربعه و تأثیر آن در اساطیرایران و ادبیات فارسی ، این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و تحقیقات کاربردی نخست مثنوی های " پنج گنج " نظامی را در به کارگیری از این عناصر با توجه به تعاریف کمّی و کیفی وبا عنایت به عناصر و مولفه های تشکیل دهنده ی آن بررسی نماید و آنگاه با توجه به ویژگی ها و کارکردهای عناصر اربعه و معانی نمادین آن ها به تفکیک و طبقه بندی بپردازد . بنابر این نظامی جنبه ها و نقش های گوناگون این عناصر را در خلق آثارش مورد توجه بسیار قرار داده و چنانچه ذکر شد به عنوان شاعری که بسیاری مفاهیم فرهنگی و مردمی را در شعرش گنجانده است به اعتقادات و باورهای عمومی جامعه در رابطه با عناصر اربعه ، ویژگی و عملکرد و قداست آن ها توجه داشته و آن ها را در جای جای آثاراش به کار برده است و نیز در خلق تصاویر، تشبیهات و استعارات و...از آن ها بهره جسته است. واژگان کلیدی : نظامی گنجوی ، پنج گنج ؛ نماد ، عناصر اربعه (آّب، آتش ، باد ، خاک) .
منابع مشابه
«خمسه ی» نظامی نردبان صعود زن
با وجود آموز ه های متعالی قرآن و سیره پسندیده ی معصومین(ع) در مورد زن، غالباً در گذشته این عنصر برجسته ی اجتماعی و انسانی به دید منفی و گاه تحقیر آمیز نگریسته می شد. در چنین فضای مرد سالارانه، در بین شاعران کمتر کسی را می توان یافت که از این عنصر برجسته به نیکی یاد کرده باشد. حکیم نظامی از اولین شاعران زبان فارسی است که در دفاع از حقوق زن و بیان فضایل و کمالات او داد سخن داده و مظلومیتش را فرا ی...
متن کاملآیین انس و الفت در خمسه ی نظامی
آنچه بیش از هر چیز به مردم ارزش میبخشد و آنها را در میان سایرین سربلند و مفتخر میسازد، بدون شک آیین و آداب و رسوم یک ملت است و ارج نهادن به ارزشهای آن مردم است. آیینها و آداب و رسوم، اعتقادات و باورها مجموعه تجربیات و تفکرات بشر در طی قرون و اعصار است و همین تجربهها و آداب و سنتهاست که به جامعه شخصیت و هویت و موجودیت میبخشد. مقاله حاضر در واقع شناختی نسبت به آیینهای ازدواج و توجه به ...
متن کاملبازتاب نمادین عناصر اربعه در مثنوی
مولانا یکی از بزرگترین شاعران عارف ادب فارسی که توانسته است با بیان حقایق عرفانی در قالب حکایات جذاب و دلاویز، مثنوی را در زمره ی یکی از مهمترین متون نظم عرفانی درآورد. در این پژوهش نگارنده کوشیده است که عناصر اربعه را در این اثر بشکوه مورد نقد و بررسی قرار دهد تا روشن شود که مولانا تا چه حد عناصر اربعه را در معانی عرفانی به کار برده و بازتاب نمادین هر یک از عناصر اربعه در مثنوی، تا چه حد برجست...
15 صفحه اولبررسی مفاهیم نمادین نقوش سرلوح آغازین خمسه نظامی موجود در کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار (شهید مطهری)
تذهیب به عنوان شاخه‌ای از هنر‌‌‍‍‍‍‍‍‍‍‍‌اسلامی‌ـ که دربرگیرنده مفاهیم ماورایی در عین زیبایی و کمال است ـ کمتر به‌صورت شاخه‌هنری مستقل مورد‌توجه واقع‌شده و بیشتر در خدمت سایر هنرهای‌اسلامی مطرح بوده‌است. در عصر‌صفویه که حکمت و‌عرفان با دین آمیخته شد و مراکز بزرگ فکری و عرفانی گسترش یافت، تاثیرات این تفکرات به‌واسطه رابطه سفارش‌دهندگان و هنرمندان در این عرصه جلوه بیشتری یافت. یکی از...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023